Σχετίζονται οι πόνοι της περιόδου με την διατροφή μας;
H Κατερίνα Μαγδαληνού, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος και επιστημονική συνεργάτιδα της omgyno μας δίνει απαντήσεις σε ένα πολυσυζητημένο και σημαντικό ζήτημα.
Παρόλο που δεν είναι πολλές οι μελέτες που έχουν διερευνήσει το εν λόγω ζήτημα, φαίνεται να υπάρχουν συσχετίσεις που είναι ικανές να μας παρακινήσουν να αλλάξουμε συνήθειες στη διατροφή μας ως συμπληρωματική μέθοδο στη μείωση των πόνων της περιόδου! Μάλιστα, στις κατευθυντήριες γραμμές για τη διαχείριση της δυσμηνόρροιας από την Κοινότητα Μαιευτήρων-Γυναικολόγων του Καναδά (Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada, 2017) συμπεριλαμβάνονται και εναλλακτικοί τρόποι αντιμετώπισης του πόνου, γεγονός που φανερώνει ότι υπάρχουν ενδείξεις για την αποτελεσματικότητά της διατροφής.
Τι είναι η δυσμηνόρροια;
Η δυσμηνόρροια είναι οι δυνατές, επώδυνες κράμπες που προέρχονται από τη μήτρα και εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της εμμηνορρυσίας. Αποτελεί περιοδικό/επαναλαμβανόμενο πόνο στην περιοχή της κάτω κοιλιακής χώρας ή της λεκάνης, ο οποίος εμφανίζεται ακριβώς πριν ή κατά τη διάρκεια της εμμηνορρυσίας και διαρκεί συνήθως για 8 με 72 ώρες. Ο πόνος είναι πιθανό να εκτείνεται στην περιοχή της μέσης και των μηρών και να συνοδεύεται από ναυτία, κόπωση, έμετο και συνολική κακουχία. Η δυσμηνόρροια λέγεται πρωτοπαθής (ΠΔ) όταν δεν υπάρχει κάποια παθολογική αιτία που την προκαλεί και εμφανίζεται συνήθως τους πρώτους 6 με 12 μήνες μετά την εμμηναρχή (πρώτος εμμηνορροϊκός κύκλος). Από την άλλη πλευρά, χαρακτηρίζεται δευτεροπαθής όταν έχουμε συγκεκριμένη πάθηση στην περιοχή της λεκάνης, όπως ενδομητρίωση, φλεγμονώδη νόσο της πυέλου, αδενομύωση, κ.α. Σε αυτό το άρθρο θα αναφερθώ μόνο στην ΠΔ, καθώς η βιβλιογραφία και ο παθοφυσιολογικός μηχανισμός των δύο διαφέρει
Ποιος είναι ο παθοφυσιολογικός μηχανισμός στην ΠΔ;
Στην ουσία, η ΠΔ είναι αποτέλεσμα της αυξημένης παραγωγής προσταγλανδινών στη μήτρα, ουσιών που εμπλέκονται σε άλλους παθογενετικούς μηχανισμούς, όπως η φλεγμονή, ο πόνος, κ.α. Καθώς τα επίπεδα της προγεστερόνης- σημαντικής γυναικείας ορμόνης- πέφτουν, προκαλείται αύξηση των προσταγλανδινών. Αυτή η αύξηση θεωρείται ότι οδηγεί σε έντονες συστολές του μυομητρίου, που προκαλεί μείωση του οξυγόνου και της ροής του αίματος στην περιοχή και, τελικά, πόνο. Οι προσταγλανδίνες αυξάνονται σε όλες τις γυναίκες, όμως εκείνες που έχουν πρωτοπαθή δυσμηνόρροια εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα. Η αιτιολογία αυτού είναι άγνωστη.
Ποια η σχέση με τη διατροφή;
Οι μηχανισμοί μέσα από τους οποίους δρουν τα συστατικά της τροφής αυξάνοντας ή μειώνοντας τους πόνους σχετίζονται με διάφορα μονοπάτια, όπως εκείνα της φλεγμονής και των προσταγλανδινών, της ανοχής στον πόνο, της αναπαραγωγικής λειτουργίας και των ορμονών. Έτσι, η πρόσληψη συστατικών και τροφίμων έχει φανεί ότι μπορεί να επηρεάσει με θετικό ή αρνητικό τρόπο την πρωτοπαθή δυσμηνόρροια.
Τι λέει η επιστήμη;
Παρακάτω σας παραθέτω τα συστατικά που έχουν διερευνηθεί για τη σχέση τους με την ΠΔ. Φυσικά, απαιτείται περαιτέρω έρευνα.
-Συμπληρώματα διατροφής, όπως άνηθος, γκουάβα, μάραθος -Αυγά -Γαλακτοκομικά -Ζωικά προϊόντα
Τι πρέπει να κάνω;
Η απλή καταγραφή συστατικών που μπορούν ή δεν μπορούν να μας ανακουφίσουν από τους πόνους της περιόδου μπορεί σε πρώτη φάση να είναι χρήσιμη και αφυπνιστική, εφόσον είναι πιθανό η έντονη ΠΔ σε κάποια άτομα να σχετίζεται με τις διατροφικές συνήθειες. Σε κάθε περίπτωση, η αλλαγή δεν θα επέλθει με απότομη αύξηση ή μείωση σε συστατικά της τροφής, αλλά με σταδιακές αλλαγές στο σύνολο της διατροφής. Γενικά, είναι σημαντικό να βαδίζουμε με σταθερά βήματα προς μια διατροφή που είναι εξατομικευμένη και κατάλληλη για εμάς και την όποια κατάστασή μας.
Έχω, φυσικά υπάρξει παθούσα με ΠΔ και είναι ένα αγαπημένο μου θέμα- τόσο που η πτυχιακή μου αποτελεί την πρώτη έρευνα στην Ελλάδα που μελέτησε τη σχέση μεταξύ ΠΔ και διατροφής!- και, γι’ αυτό έχουμε ακόμα να πούμε πολλά, σε επόμενα άρθρα!
Εάν έχετε οποιαδήποτε ερώτηση σχετικά με τη διατροφή ή τις ορμόνες σας, επισκεφθείτε τη σελίδα της τηλεϊατρικής μας και κλείστε μια διαδικτυακή συνεδρία με την Κατερίνα Μαγδαληνού.
Sources: -Osayande, A.S. and S. Mehulic, Diagnosis and initial management of dysmenorrhea.Am Fam Physician, 2014.89(5): p. 341-6 -Burnett, M. and M. Lemyre, No. 345-Primary Dysmenorrhea Consensus Guideline.J Obstet Gynaecol Can, 2017.39(7): p. 585-595 -Iacovides S, A.I., Baker FC, What we know about primary dysmenorrhea today: a critical review.Hum Reprod Update, 2015. 21(6): p. 762-78 -Magdalinou K., “Study of the relationship between dietary habits and primary dysmenorrhea in a sample of young women”, ESTIA Library & Information Center, Harokopio University, 2019.
Σχετίζονται οι πόνοι της περιόδου με την διατροφή μας;
H Κατερίνα Μαγδαληνού, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος και επιστημονική συνεργάτιδα της omgyno μας δίνει απαντήσεις σε ένα πολυσυζητημένο και σημαντικό ζήτημα.
Παρόλο που δεν είναι πολλές οι μελέτες που έχουν διερευνήσει το εν λόγω ζήτημα, φαίνεται να υπάρχουν συσχετίσεις που είναι ικανές να μας παρακινήσουν να αλλάξουμε συνήθειες στη διατροφή μας ως συμπληρωματική μέθοδο στη μείωση των πόνων της περιόδου! Μάλιστα, στις κατευθυντήριες γραμμές για τη διαχείριση της δυσμηνόρροιας από την Κοινότητα Μαιευτήρων-Γυναικολόγων του Καναδά (Society of Obstetricians and Gynaecologists of Canada, 2017) συμπεριλαμβάνονται και εναλλακτικοί τρόποι αντιμετώπισης του πόνου, γεγονός που φανερώνει ότι υπάρχουν ενδείξεις για την αποτελεσματικότητά της διατροφής.
Τι είναι η δυσμηνόρροια;
Η δυσμηνόρροια είναι οι δυνατές, επώδυνες κράμπες που προέρχονται από τη μήτρα και εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της εμμηνορρυσίας. Αποτελεί περιοδικό/επαναλαμβανόμενο πόνο στην περιοχή της κάτω κοιλιακής χώρας ή της λεκάνης, ο οποίος εμφανίζεται ακριβώς πριν ή κατά τη διάρκεια της εμμηνορρυσίας και διαρκεί συνήθως για 8 με 72 ώρες. Ο πόνος είναι πιθανό να εκτείνεται στην περιοχή της μέσης και των μηρών και να συνοδεύεται από ναυτία, κόπωση, έμετο και συνολική κακουχία. Η δυσμηνόρροια λέγεται πρωτοπαθής (ΠΔ) όταν δεν υπάρχει κάποια παθολογική αιτία που την προκαλεί και εμφανίζεται συνήθως τους πρώτους 6 με 12 μήνες μετά την εμμηναρχή (πρώτος εμμηνορροϊκός κύκλος). Από την άλλη πλευρά, χαρακτηρίζεται δευτεροπαθής όταν έχουμε συγκεκριμένη πάθηση στην περιοχή της λεκάνης, όπως ενδομητρίωση, φλεγμονώδη νόσο της πυέλου, αδενομύωση, κ.α. Σε αυτό το άρθρο θα αναφερθώ μόνο στην ΠΔ, καθώς η βιβλιογραφία και ο παθοφυσιολογικός μηχανισμός των δύο διαφέρει
Ποιος είναι ο παθοφυσιολογικός μηχανισμός στην ΠΔ;
Στην ουσία, η ΠΔ είναι αποτέλεσμα της αυξημένης παραγωγής προσταγλανδινών στη μήτρα, ουσιών που εμπλέκονται σε άλλους παθογενετικούς μηχανισμούς, όπως η φλεγμονή, ο πόνος, κ.α. Καθώς τα επίπεδα της προγεστερόνης- σημαντικής γυναικείας ορμόνης- πέφτουν, προκαλείται αύξηση των προσταγλανδινών. Αυτή η αύξηση θεωρείται ότι οδηγεί σε έντονες συστολές του μυομητρίου, που προκαλεί μείωση του οξυγόνου και της ροής του αίματος στην περιοχή και, τελικά, πόνο. Οι προσταγλανδίνες αυξάνονται σε όλες τις γυναίκες, όμως εκείνες που έχουν πρωτοπαθή δυσμηνόρροια εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα. Η αιτιολογία αυτού είναι άγνωστη.
Ποια η σχέση με τη διατροφή;
Οι μηχανισμοί μέσα από τους οποίους δρουν τα συστατικά της τροφής αυξάνοντας ή μειώνοντας τους πόνους σχετίζονται με διάφορα μονοπάτια, όπως εκείνα της φλεγμονής και των προσταγλανδινών, της ανοχής στον πόνο, της αναπαραγωγικής λειτουργίας και των ορμονών. Έτσι, η πρόσληψη συστατικών και τροφίμων έχει φανεί ότι μπορεί να επηρεάσει με θετικό ή αρνητικό τρόπο την πρωτοπαθή δυσμηνόρροια.
Τι λέει η επιστήμη;
Παρακάτω σας παραθέτω τα συστατικά που έχουν διερευνηθεί για τη σχέση τους με την ΠΔ. Φυσικά, απαιτείται περαιτέρω έρευνα.
Τα συμπτώματα βελτιώνουν:
-Συμπληρώματα διατροφής, όπως τριγωνέλλα, ιχθυέλαιο, τζίντζερ, βιταμίνη Β1, βιταμίνη Ε, βιταμίνη D, βαλεριάνα, zataria, ψευδάργυρος, χαμομήλι, δαμασκινή τριανταφυλλιά, μαγνήσιο, ω-3 λιπαρά οξέα
-Φυτικές ίνες
-Λιπαρά ψάρια
-Φρούτα
-Λαχανικά
-Όσπρια
Τα συμπτώματα δυσχεραίνουν:
-Aπλά σάκχαρα
-Αλάτι
-Καφές
-Τσάι
-Αλκοόλ (κρασί)
-Fast food
-Επεξεργασμένα τρόφιμα
-Κόκκινο κρέας και προϊόντα
Για την ώρα είναι ασαφής η δράση τους:
-Συμπληρώματα διατροφής, όπως άνηθος, γκουάβα, μάραθος
-Αυγά
-Γαλακτοκομικά
-Ζωικά προϊόντα
Τι πρέπει να κάνω;
Η απλή καταγραφή συστατικών που μπορούν ή δεν μπορούν να μας ανακουφίσουν από τους πόνους της περιόδου μπορεί σε πρώτη φάση να είναι χρήσιμη και αφυπνιστική, εφόσον είναι πιθανό η έντονη ΠΔ σε κάποια άτομα να σχετίζεται με τις διατροφικές συνήθειες. Σε κάθε περίπτωση, η αλλαγή δεν θα επέλθει με απότομη αύξηση ή μείωση σε συστατικά της τροφής, αλλά με σταδιακές αλλαγές στο σύνολο της διατροφής. Γενικά, είναι σημαντικό να βαδίζουμε με σταθερά βήματα προς μια διατροφή που είναι εξατομικευμένη και κατάλληλη για εμάς και την όποια κατάστασή μας.
Έχω, φυσικά υπάρξει παθούσα με ΠΔ και είναι ένα αγαπημένο μου θέμα- τόσο που η πτυχιακή μου αποτελεί την πρώτη έρευνα στην Ελλάδα που μελέτησε τη σχέση μεταξύ ΠΔ και διατροφής!- και, γι’ αυτό έχουμε ακόμα να πούμε πολλά, σε επόμενα άρθρα!
Εάν έχετε οποιαδήποτε ερώτηση σχετικά με τη διατροφή ή τις ορμόνες σας, επισκεφθείτε τη σελίδα της τηλεϊατρικής μας και κλείστε μια διαδικτυακή συνεδρία με την Κατερίνα Μαγδαληνού.
Sources:
-Osayande, A.S. and S. Mehulic, Diagnosis and initial management of dysmenorrhea.Am Fam Physician, 2014.89(5): p. 341-6
-Burnett, M. and M. Lemyre, No. 345-Primary Dysmenorrhea Consensus Guideline.J Obstet Gynaecol Can, 2017.39(7): p. 585-595
-Iacovides S, A.I., Baker FC, What we know about primary dysmenorrhea today: a critical review.Hum Reprod Update, 2015. 21(6): p. 762-78
-Magdalinou K., “Study of the relationship between dietary habits and primary dysmenorrhea in a sample of young women”, ESTIA Library & Information Center, Harokopio University, 2019.
Share