fbpx

Βακτήρια για την κολπική υγεία: Μύθος ή αλήθεια;

Υπάρχουν μερικά βασικά πράγματα που είναι καλό να γνωρίζουμε για τα “βακτήρια προς πώληση” στα ράφια των φαρμακείων.

Τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί, που προωθούνται από φαρμακευτικές εταιρείες, υποστηρίζοντας ότι όταν χορηγούνται σε επαρκείς ποσότητες έχουν ως αποτέλεσμα ένα όφελος για την υγεία του οργανισμού μέσω της αποκατάστασης, ενίσχυσης ή βελτίωσης της εντερικής και κολπικής χλωρίδας.

Η επιστημονική κοινότητα ισχυρίζεται ότι το οικοσύστημα ,ωφέλιμων και μη, βακτηρίων είναι απαραίτητο να βρίσκεται σε μια ισορροπία. Η ισορροπία αυτή διαταράσσεται συχνά σε άτομα με γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα, τα οποία καλούνται να αναζητήσουν, είτε μέσω της διατροφής τους είτε μέσω σκευάσματος, και να πληρώσουν την καλύτερη δυνατή επιλογή.

Ποια είναι τα κριτήρια επιλογής του καλύτερου σκευάσματος;

Ποιες είναι οι επίσημες κατευθυντήριες οδηγίες της επιστημονικής κοινότητας;

Ο ρόλος των συμπληρωμάτων που περιέχουν προβιοτικά είναι η αποκατάσταση της μικροχλωρίδας κυρίως στον κόλπο, το έντερο και το δέρμα. Όσον αφορά το κολπικό μικροβίωμα, η ισορροπία του διαταράσσεται από πολλές καταστάσεις, όπως λοιμώξεις (βακτηριακή κολπίτιδααιδοιοκολπική καντιντίαση), λήψη φαρμακευτικής θεραπείας(αντιβιοτικά, ορμονοθεραπεία), διαβήτης, έμμηνος ρύση, περιεμμηνόπαυση, εμμηνόπαυση, εγκυμοσύνη και ορμονικές διακυμάνσεις λόγω ψυχολογικών παραγόντων (π.χ. στρες).

Οι παραπάνω παράγοντες είναι ιδιαίτερα συχνοί, κάτι που σαν αποτέλεσμα κάνει και τον τομέα των προβιοτικών από επιστημονική και εμπορική ματιά αρκετά δημοφιλή και προκαλεί προσδοκίες στην ασθενή που αναζητά μια άμεση ανακούφιση, μια θεραπεία χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες, μια μακροπρόθεσμη εξισορρόπηση της κολπικής χλωρίδας και μια μείωση επανεμφάνισης συμπτωμάτων.

Σαν αποτέλεσμα, όπως όλα τα ωφέλιμα βακτήρια, έτσι και τα προβιοτικά πολλαπλασιάστηκαν. Τρισεκατομμύρια ζούνε μέσα μας και πλέον ζούνε ακόμα περισσότερα στα ράφια των φαρμακείων.

Για τα βακτήρια αυτά όμως γνωρίζουμε ελάχιστα:

1.Σε τί συνθήκες αναπτύχθηκαν, συσκευάστηκαν, μεταφέρθηκαν και συντηρήθηκαν μέχρι τον τελικό αποδέκτη, τον καταναλωτή; Τα προβιοτικά είναι εξ ορισμού ζωντανά και απαιτείται να έχουν μια αποτελεσματική ποσότητα βιώσιμων βακτηρίων κατά τη στιγμή της χορήγησης στον ξενιστή, αλλά τα περισσότερα προβιοτικά παρασκευάσματα, ιδίως στο τέλος της διάρκειας ζωής τους, περιλαμβάνουν επίσης δυνητικά μεγάλο αριθμό νεκρών και τραυματισμένων μικροοργανισμών. Έτσι, είναι σημαντική η δημιουργία πιστοποιημένων εργαστηρίων στα οποία θα πρέπει να πραγματοποιείται ο ποιοτικός έλεγχος των προβιοτικών με τη χρήση καθολικά κοινών επικυρωμένων και τυποποιημένων μεθοδολογιών.

2.Περιγραφή προϊόντος. Οι τίτλοι στις συσκευασίες αναφέρουν εντυπωσιακούς αριθμούς στελεχών βακτηριών με ακόμα πιο εντυπωσιακά λατινικά ονόματα που λίγα γνωρίζουμε πού βοηθάνε. Το στέλεχος με την πιο εκτενή λίστα μελετών για τις διαταραχές του κόλπου είναι το είδος Lactobacillus όπου βοηθάει στο να διατηρείται το pH του κόλπου στα επιθυμητά όξινα επίπεδα. Επομένως, είναι ένα καλό κριτήριο επιλογής.

3.Τρόπος λήψης (από το στόμα, ενδοκολπικά): ακόμα η επιστημονική κοινότητα δεν έχει απαντήσει ποια είναι η ιδανική οδός λήψης. Οι περισσότεροι επιστήμονες προβληματίζονται ως προς την λήψη από το στόμα, καθώς δεν είναι εύκολα υπολογίσιμο τί ποσοστό των βακτηρίων που εμπεριέχονται στην κάψουλα καταφέρνει να εποικίσει στην περιοχή του κόλπου. Λόγω των παραπάνω περιορισμών, η επιστημονική κοινότητα ενθαρρύνει την ενδοκολπική εφαρμογή υπόθετων με το βακτήριο Lactobacillus acidophilus, που φαίνεται να έχει τα καλύτερα χαρακτηριστικά ενδοκολπικής εποίκισης.

4.Χρόνος χορήγησης: τα φάρμακα που παίρνω ή τα τρόφιμα που τρώω θα επηρεάσουν την απορρόφηση του προβιοτικού μου συμπληρώματος; Πρώτα απ’ όλα, θα πρέπει να διαβαστούν προσεκτικά οι οδηγίες του κατασκευαστή. Μια πιο γενική συμβουλή είναι ότι οι λακτοβάκιλλοι μπορεί να ανασταλούν από τα αντιβιοτικά και θα πρέπει να λαμβάνονται τουλάχιστον 2-4 ώρες μετά τη δόση του αντιβιοτικού. Θα πρέπει να λαμβάνονται με τροφή, διότι το αυξημένο γαστρικό pH είναι πιο ευνοϊκό για τα προβιοτικά.

5.Θα έχω μακροπρόθεσμο όφελος; Επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι τα προβιοτικά, όταν λαμβάνονται μαζί με φαρμακοθεραπεία για συγκεκριμένο λόγο (π.χ. αντιμυκητιασική θεραπεία για την καντιντίαση) μπορεί να βοηθήσουν στην εξάλειψη του προβλήματος, αλλά δεν συμβάλλουν στη γενική διατήρηση της υγιούς κολπικής χλωρίδας. Όταν πρόκειται για αντιβιοτικά, τα προβιοτικά συχνά συνταγογραφούνται για 1-3 εβδομάδες περισσότερο από τη διάρκεια της αντιβιοτικής θεραπείας. Η επανεισαγωγή φυσιολογικών βακτηρίων μετά τη φαρμακολογική εκρίζωση των παθογόνων μικροοργανισμών φαίνεται λογική, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις θα είχε ως αποτέλεσμα να προσπαθήσουμε να θεραπεύσουμε το σύμπτωμα και όχι την προέλευση της διαταραχής και θα πρέπει να αναζητήσουμε περαιτέρω κλινική αξιολόγηση.

Συμπεράσματα;

1.Ο τρόπος δράσης των προβιοτικών και η πορεία τους μέσα στον οργανισμό δεν είναι τόσο ξεκάθαρη όσο των φαρμακευτικών ουσιών. Η δε επιστημονική κοινότητα δεν έχει  ομόφωνη απάντηση εάν η λήψη προβιοτικών βοηθάει ουσιαστικά στην βελτίωση της κολπικής υγιεινής.

2.Τα επόμενα χρόνια, λόγω νέου νομοθετικού πλαισίου, θα κυκλοφορούν σκευάσματα προβιοτικών με πολύ καλύτερα εχέγγυα ποιότητας. Η/Ο γιατρός και η/ο φαρμακοποιός σας είναι οι καλύτεροι σύμβουλοι.

3. Εάν κάποιο άτομο λαμβλάνει αγωγή όπου οι ανεπιθύμητες ενέργειες αφορού ντόσο το εντερικό όσο και το αναπαραγωγικό σύστημα, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιεί σκεύασμα προβιοτικών από το στόμα ή σε συνδυασμό με κολπικό υπόθετο. Διαφορετικά, αν κάποιο άτομο ενδιαφέρεται περισσότερο για την κολπική μικροχλωρίδα, ένα κολπικό υπόθετο, ιδανικά με Lactobaccilius acidophilus είναι καλύτερο.

4.Είναι σημαντικό να διαβάζετε προσεκτικά και να τηρείτε τις οδηγίες που παρέχονται από τον κατασκευαστή σχετικά με τη μέθοδο αποθήκευσης και τη δοσολογία.

5.Οι πηγές των μέσων ενημέρωσης τείνουν να παρουσιάζουν τα προβιοτικά ως μια ελκυστική μέθοδο προαγωγής της υγείας, ικανή να προλαμβάνει ή να θεραπεύει μια ευρεία ποικιλία κλινικών καταστάσεων. Εάν παρατηρήσετε συχνές υποτροπές ή παράταση των συμπτωμάτων, είναι καλύτερο να συμβουλευτείτε μία/έναν γιατρό που εμπιστεύεστε.

Μην ξεχνάτε: το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα είναι ένα δυναμικό σύστημα, με τις αλλαγές του, τις διακυμάνσεις του, τις διαφορές του στην οσμή, τα υγρά και άλλα σημάδια, τα οποία πρέπει να σεβόμαστε, να αγαπάμε και να παρατηρούμε. Η κατάχρηση κολπικών πλύσεων και προϊόντων καθαρισμού δεν αποτελεί λύση. Η/Ο επαγγελματίας υγείας που εμπιστεύεστε, είναι ο καλύτερος σύμβουλος σε στιγμές ανάγκης.

Words by: Άσπα Θεοχάρη, Φαρμακοποιός